Automobilisten rijden vaak harder dan de snelheidslimiet. Op de vraag of zij de afgelopen maand wel eens harder dan de limiet hebben gereden, antwoordt 68% van de Nederlandse automobilisten “ja” bij autosnelwegen, 69% bij niet-autosnelwegen buiten de bebouwde kom en 58% bij wegen binnen de bebouwde kom. De gemiddelde Nederlandse automobilist zegt dat een paar procentpunten vaker dan de gemiddelde Europese automobilist [7].
Observaties van rijsnelheden bevestigen dit beeld: een groot deel van de voertuigen rijdt harder dan de geldende limiet. Afbeelding 1 laat zien dat op 50-, 60- en 70km/uur-wegen 55 tot 60% van de passerende voertuigen de snelheidslimiet overschrijdt; op 80km/uur-wegen is dat ongeveer 50% en op 100km/uur-wegen 35 tot 40%. Dit zijn gegevens van het NDW-meetnet op niet-rijkswegen, waarbij per snelheidscategorie op 35 tot 50 locaties de snelheid is gemeten. Er zijn wel grote verschillen tussen tijdstippen en locaties in de mate waarin de limiet wordt overschreden (Kijk in de Vegte & Hovestad, 2019; in: [8]). Dit heeft onder andere te maken met de verkeersintensiteit, de geloofwaardigheid van de limiet (zie de vraag Wat zijn geloofwaardige snelheidslimieten?) en het handhavingsniveau.
Afbeelding 1. Het aandeel voertuigen dat de snelheidslimiet overschrijdt op het onderliggend wegennet (Bron: Kijk in de Vegte & Hovestad, 2019; in: [8]).
Te hard rijden is niet alleen een Nederlands probleem. Een overzicht van de limietovertredingen in Europese landen [9] laat zien dat binnen de bebouwde kom 35-75% van de gemeten snelheden hoger is dan de limiet van 50 km/uur (gebaseerd op informatie uit 15 landen) en 62-90% hoger dan de limiet van 30 km/uur (gebaseerd op 3 landen). Op niet-autosnelwegen buiten de bebouwde kom is 18-70% van de geobserveerde snelheden hoger dan de geldende limiet van 80 km/uur (gebaseerd op 8 landen). Op autosnelwegen met een limiet van 120 km/uur was 23-64% van de snelheden boven de limiet (gebaseerd op 8 landen) en bij een limiet van 130 km/uur 19-23% (gebaseerd op 3 landen).
De hierboven gepresenteerde informatie gaan over het overschrijden van de snelheidslimiet. Maar bij ‘te hard rijden’ gaat het ook om onaangepaste snelheid, dat wil zeggen een snelheid die hoger is dan op dat moment veilig is, gezien de omstandigheden (weer, intensiteiten). Dit is lastig vast te stellen en over de frequentie daarvan zijn daarom geen gegevens.
