Veiligheidsonderzoek naar het Oxboard

Toetsing aan veiligheidsprincipes en een praktijkproef
Auteur(s)
Groot-Mesken, J. de; Duivenvoorden, C.W.A.E.
Jaar

Het Oxboard is een eenassig, zelfbalancerend elektrisch aangedreven voertuig. Op dit moment is het Oxboard niet toegelaten op de openbare weg omdat het niet behoort tot een van de wettelijk vastgestelde voertuig­categorieën. De wet biedt de mogelijkheid om innovatieve voertuigen toch toe te laten op de Nederlandse openbare weg door ze aan te wijzen als bijzondere bromfiets. Daartoe moet het voertuig aan een aantal eisen voldoen die sterk lijken op de eisen die gesteld worden aan de snorfiets. De Segway is bijvoorbeeld op een dergelijke manier aangewezen als zogenaamde ‘bijzondere bromfiets’ en is toegelaten op de openbare weg. Een fabrikant kan een verzoek doen aan het ministerie om een toelatingsprocedure te starten. Daarbij dient een veiligheidsonderzoek overlegd te worden.

Oxboard BV heeft SWOV gevraagd een dergelijk onderzoek uit te voeren. Dit rapport beschrijft het onderzoek. Het onderzoek bestaat uit twee delen:

  1. een toetsing van het voertuig aan de principes van een duurzaam veilig wegverkeer, en
  2. een praktijkproef, waarin het rijden op een Oxboard is vergeleken met het rijden op een Paukool, een vergelijkbaar product dat al wel is toegelaten op de openbare weg.

Toetsing aan principes

De toetsing van het Oxboard aan de principes van Duurzaam Veilig heeft geen indicaties opgeleverd dat toelating van het Oxboard op de openbare weg nadelig zou zijn voor de verkeersveiligheid. Wel kan in het algemeen worden opgemerkt dat een toenemende diversiteit van voertuigtypen en wegcategorieën het steeds ingewikkelder maakt om een duurzaam veilig wegverkeer te bewerkstelligen.

Wat betreft het principe van homogeniteit (gelijkwaardigheid in snelheid, richting en massa van voertuigen/verkeersdeelnemers) moet wel goed gekeken worden naar de beste plaats op de weg. Bij een lage snelheid lijkt het voetpad voor de hand te liggen, bij een hogere snelheid het fietspad.

Een nieuw voertuig dient voorts herkenbaar en voorspelbaar gedrag te vertonen. Dit aspect verdient aandacht indien het voertuig zou worden toegelaten, aangezien het een nieuw voertuig is, waarvan de eigenschappen wellicht niet bij elke weggebruiker bekend zijn. Als het gaat om fysieke en sociale vergevingsgezindheid wijkt de berijder van het Oxboard niet af van andere weggebruikers. Statusonderkenning speelt bij het Oxboard wel een rol: het is van belang dat mensen niet ongeoefend met het voertuig de (openbare) weg op gaan. Tevens wordt mensen met een evenwichtsstoornis afgeraden om gebruik te maken van het Oxboard.

Praktijkproef

In de praktijkproef is op een proefterrein gekeken naar de prestaties van 24 deelnemers op voertuigbeheersing, op- en afstappen, opmerken van aanwijzingen, en anticiperen op een onverwachte situatie. De praktijkproef liet zien dat mensen op het Oxboard in een aantal opzichten een wat lagere score behalen dan op de Paukool. Deze score was echter voor beide voertuigen aan de veilige kant van de beoordelingsschaal. Jongeren scoorden iets beter dan gemiddeld.

Ook de subjectieve beoordeling en mentale belasting viel uit ten gunste van de Paukool: mensen vonden het gemakkelijker en mentaal minder belastend om te rijden op de Paukool dan op het Oxboard. Door voldoende te oefenen kan dit worden ondervangen, zo bleek ook uit de open vragen na afloop.

Hoewel de scores op de praktijkproef op het Oxboard dus lager liggen dan op het referentievoertuig, waren alle scores qua veiligheid ruim voldoende. Daarom komen wij tot de inschatting dat het rijden van het Oxboard op de openbare weg (lees: trottoir en/of fietspad) niet nadelig is voor de verkeersveiligheid. Uit dit onderzoek zijn echter wel enkele aandachtspunten naar voren gekomen. Deze liggen op het vlak van:

  • Plaats op de weg: vooralsnog op het voetpad met een lage snelheid. Of toelating op het fietspad met een hogere snelheid ook veilig kan, kan pas worden vastgesteld na een (tijdelijke) periode van gedogen op de openbare weg.
  • Besturing: ook met de voeten kunnen bochten op een veilige manier worden genomen en uitwijkmanoeuvres worden uitgevoerd. Wel speelt balans hierbij een grotere rol, waardoor het voertuig niet geschikt is voor mensen met evenwichtsstoornissen.
  • Oefening: SWOV beveelt aan een ruime oefentijd (minimaal een half uur) in een veilige omgeving te hanteren.
  • Herkenbaarheid en voorspelbaarheid: voor bekendheid met voertuigkenmerken en passend gedrag, zowel bij Oxboard-berijders als andere verkeersdeelnemers, zou e
  • Bescherming: gebruikers van het Oxboard dienen het advies te krijgen om beschermingsmiddelen zoals helm en knie-, pols- en elleboogbeschermers te dragen.

Oxboard safety study; Conformity to safety principles and a trial study

The Oxboard is a uniaxial, self-balancing electric powered vehicle. Presently the Oxboard is not allowed on public roads, because it does not fit into any of the legally established vehicle categories. The law has the possibility to allow innovative vehicles access to Dutch public roads by giving them the status of ‘special moped’. To get this status, the vehicle must meet a number of requirements that closely resemble the requirements for the light moped. For example, this is the way in which the Segway was designated as special moped and allowed on public roads. A manufacturer can make a request to the Ministry to start an admission procedure; the request must be accompanied by the results of a safety investigation.

Oxboard BV asked SWOV to carry out such a safety investigation. This report describes the study and presents the results. The study consisted of two parts:

  1. a check whether the vehicle conforms to principles of a sustainably safe road traffic, and
  2. a practical test, in which driving on a Oxboard is compared with driving on a Paukool, a similar product that is already allowed on public roads.

Conformity to principles

Checking the Oxboard for conformity to Sustainable Safety principles has yielded no indications that the admission of the Oxboard to the public road would be disadvantageous for road safety. Generally, however, it can be noted that an increasing diversity of vehicle types and categories makes it ever more complex to achieve sustainably safe road traffic.

Regarding the principle of homogeneity (equivalence in speed, direction and mass of vehicles/road users) the best place on the road for the vehicle should be considered. At slow speed, the sidewalk seems to be the obvious place, at higher speed this is the bike path.

A new vehicle should also display apparent and predictable behaviour. This aspect deserves attention if the vehicle were to be allowed in the public road. The properties of the Oxboard, being a new vehicle may not be known to every road user. When it comes to physical and social forgivingness, the rider of the Oxboard is not different than other road users. State awareness does plays a role in case of the Oxboard: it is important that riders do not use the vehicle in the public road without any training. Also, people with a balance disorder are advised not to use the Oxboard.

Practical test

The practical test was carried out in a trial area to observe the achievements of 24 participants in the skills vehicle control, mounting and dismounting, paying attention to instructions, and anticipating an unexpected situation. The practical test showed that in a number of ways riders on the Oxboard had a somewhat lower score than riders on the Paukool. However, for both vehicles this score was on the safe side of the rating scale. The score was slightly better than average for young riders.

The subjective assessment and mental strain were also in favour of the Paukool: people found it easier and mentally less effortful to ride the Paukool than the Oxboard. This can be overcome by sufficient exercise, as was shown in the open questions afterwards.

Although the scores on the practical test with the Oxboard were lower than those with the reference vehicle, all scores were more than sufficient in terms of safety. That is why we have come to the conclusion that riding the Oxboard in the public road (sidewalk and/or bicycle path) is not disadvantageous for road safety. However, this study raised some issues that require attention. These are related to:

  • Place on the road: for the time being on the pavement at a low speed. Whether or not the vehicle can safely be admitted to the bike path at a higher speed, can only be established after (temporarily) tolerating the Oxboard in the public road.
  • Steering: bends can be taken and emergency manoeuvres can be made safely also when steering is done with the feet. Balance, however, plays a greater role. This means that the vehicle is not suitable for people with balance disorders.
  • Practice: SWOV recommends taking plenty of time to practice (at least half an hour) in a safe environment.
  • Recognizability and predictability: to stimulate familiarity with vehicle characteristics and appropriate behaviour, both among Oxboard-riders and other road users, a simple code of conduct could be drawn up, as was done for skaters.
  • Protection: Oxboard-riders must be advised to use protective equipment such as helmet and knee, wrist and elbow pads.
Rapportnummer
R-2016-6
Pagina's
25 + 10
Gepubliceerd door
SWOV, Den Haag

SWOV-publicatie

Dit is een publicatie van SWOV, of waar SWOV een bijdrage aan heeft geleverd.