Prognoses voor de verkeersveiligheid in 2010

Mobiliteit en slachtofferrisico op grond van de ontwikkelingen in de jaren 1948-1998
Auteur(s)
Commandeur, Dr. J.J.F. ; Koornstra, drs. M.J.
Jaar
In dit rapport worden de Nederlandse ontwikkelingen in de jaren 1948 tot en met 1998 op het gebied van verkeersonveiligheid op macroscopisch niveau geanalyseerd. Het doel van deze analyses was om modellen te vinden die de ontwikkelingen in mobiliteit en slachtofferrisico zo goed en zo eenvoudig mogelijk beschrijven. Opgrond van deze modellen zijn prognoses gemaakt over de toekomstige ontwikkelingen in mobiliteit, slachtofferrisico, aantallen doden en aantallen ziekenhuisgewonden tot en met het jaar 2010. Deze zijn vervolgens afgezet tegen de taakstelling voor het aantal verkeersdoden en ziekenhuisgewonden in 2010. Bij de analyse is gebruikgemaakt van de volgende Nederlandse jaarcijfers: het totaal aantal doden in het verkeer, het totaal aantal geregistreerde ziekenhuisgewonden, en het totaal aantal verreden motorvoertuigkilometers. Deze laatste cijfers zijn gebruikt als indicatie voor de Nederlandse mobiliteit. Daarnaast spelen twee uit deze jaarcijfers afgeleide variabelen een centrale rol in de analyses. De eerste, fataal risico of overlijdensrisico, is gedefinieerd als de ratio van het jaarlijkse aantal verkeersdoden en het jaarlijkse aantal verreden motorvoertuigkilometers. De tweede, niet-fataal risico, is analoog gedefinieerd als het jaarlijkse aantal ziekenhuisgewonden gedeeld door het jaarlijkse aantal verreden motorvoertuigkilometers. De algemene trend in de Nederlandse ontwikkeling van de mobiliteit is gemodelleerd met het Gompertz-model, en die voor het fatale risico met het exponentieel dalende model. Deze modellen beschrijven de geobserveerde jaarcijfers weliswaar redelijk goed, maar vertonen tegelijkertijd ook systematische afwijkingen: gedurende langere aaneengesloten periodes worden zowel de mobiliteits- als de fatale risicocijfers onder- dan wel overschat. Bovendien vertoont het product van de gemodelleerde mobiliteits- en risicocijfers (dat per definitie gelijk is aan de voorspelling voor de aantallen doden) nog sterkere afwijkingen van de geobserveerde aantallen doden dan bij de gemodelleerde mobiliteits- en risicocijfers het geval is. Aangezien dit betekent dat er een samenhang bestaat tussen de afwijkingen voor de mobiliteitscijfers en die voor het fatale risico, is de aard van deze samenhang nader onderzocht. Het blijkt dat de afwijkingen voor de mobiliteit een sterke negatieve samenhang vertonen met de afwijkingen van het risico 10 à 11 jaar later. Daarnaast vormen de afwijkingen binnen de mobiliteit een goede voorspelling voor de afwijkingen van één en vijftien jaar later, en de afwijkingen binnen het fatale risico een goede voorspelling voor de risicoafwijkingen van één à twee jaar later. Deze zogenaamde periodieke trends zijn gebruikt om de voorspellingen voor de aantallen doden in de periode 1948-1998 significant te verbeteren. Met deze gecombineerde algemene en periodieke trends zijn vervolgens prognoses gemaakt over de toekomstige ontwikkelingen in mobiliteit, fataal risico en aantallen doden tot en met het jaar 2010. Afgezet tegen de taakstelling voor het aantal verkeersdoden in 2010 laten deze prognoses zien dat het streefcijfer voor 2010 lijkt te zullen worden gehaald, mits de beleidseffectiviteit van de verkeersveiligheid in de komende jaren resulteert in een jaarlijkse afname van het fatale risico die groter is dan in de jaren 1991-1998 het geval was. Ten slotte is de ontwikkeling in het aantal ziekenhuisgewonden in de jaren 1974-1998 gemodelleerd, met als uitgangspunt dat de ontwikkeling in niet-fataal risico direct samenhangt met de ontwikkeling in fataal risico. Op grond van deze niet-lineaire samenhang zijn eveneens prognoses gemaakt voor het aantal ziekenhuisgewonden tot en met het jaar 2010. Afgezet tegen de taakstelling voor 2010 wijzen deze prognoses erop dat het streefcijfer voor het aantal ziekenhuisgewonden in 2010 waarschijnlijk niet zal worden gehaald.
Rapportnummer
R-2001-9
Pagina's
48 + 1
Gepubliceerd door
SWOV, Leidschendam

SWOV-publicatie

Dit is een publicatie van SWOV, of waar SWOV een bijdrage aan heeft geleverd.