Dit rapport doet verslag van een demonstratieproject inzake zijafscherming van vrachtauto's. Het project was erop gericht praktijkervaring op te doen met de aanschaf, montage en onderhoud van zijafscherming, met het rijden in en het brandstofverbruik van vrachtauto's met zijafscherming, en met eventuele schades en ongevallen met de betreffende voertuigen. Voorts behelsde het project een praktijktest om het ‘subjectieve veiligheidsgevoel' van fietsers en voetgangers in relatie tot vrachtauto's met zijafscherming vast te stellen. Voor de uitvoering van het project zijn 42 bakwagens en 27 trekkers met oplegger van het transportbedrijf Van Gend & Loos ingezet. Van deze voertuigen zijn 28bakwagens en 14 opleggers voorzien van zijafscherming; de overige voertuigen vormden de controlegroep. Het zwaartepunt bij het onderzoek lag op de vaststelling van de brandstofbesparing door de aanwezigheid van zijafscherming. Hiertoe is door het transportbedrijf bij de voertuigen die waren voorzien van zijafscherming en bij voertuigen die deel uitmaakten van een controlegroep, gedurende een half jaar het brandstofverbruik geregistreerd. Tevens zijn door TNO-Wegtransportmiddelen afzonderlijke metingen onder geconditioneerde omstandigheden met een trekker met oplegger en een bakwagen verricht. Uitkomsten van het onderzoek kunnen worden benut om bedrijven te interesseren voor de vrijwillige aanschaf van gesloten zijafscherming. Metingang van 1 januari 1995 is alleen open zijafscherming voor nieuwe vrachtauto's verplicht. Vanwege de vormgeving en het groter oppervlakte dat wordt afgeschermd, wordt aangenomen dat gesloten zijafscherming effectiever voor de verkeersveiligheid is. Het betreft hier de reductie van het aantal slachtoffers dat jaarlijks onder de wielen van vrachtauto's terecht komt. In 1995 waren dit ruim 30 doden en 80 zwaar gewonden onder bromfietsers, fietsers en voetgangers. De belangrijkste kosten voor bedrijven vormen de aanschafkosten van zijafscherming. De direct zichtbare baten vormt de brandstofbesparing. Met het onderzoek is vastgesteld dat de besparing voor bakwagens 4 à 5% bedraagt. Een globale berekening geeft aan dat als wordt uitgegaan van de goedkoopste leverancier volgens offertes uit 1994, de investeringskosten na ongeveer zeven jaar terugverdiend zijn. Voor opleggers is een niet-significante besparing van 1 à 2% vastgesteld en een terugverdientijd van ruim tien jaar. Aanvullende argumentatie kan bedrijven doen besluiten tot de aanschaf van gesloten zijafscherming over te gaan zoals het veiligheids-imago, esthetische aspecten en reclamedoeleinden. Vooral de chauffeurs van de bakwagens waren over het algemeen tevreden over de gesloten zijafscherming. Negentig procent vond dat aldus uitgevoerde zijafscherming de veiligheid van kwetsbare verkeersdeelnemers ten goede komt. De toename van de zijwindgevoeligheid werd slechts door een enkele chauffeur genoemd en de afname van sproeinevel bij regen en natwegdek werd door de meeste chauffeurs opgemerkt. Van bedrijven waar de vrachtauto's in onderhoud waren, werd vernomen dat als de vrachtauto's met een opklapbare zijafscherming worden voorzien, dit niet tot kostenverhoging bij reparaties en onderhoud leidt. De praktijktest ter vaststelling van het subjectief veiligheidsgevoel van fietsers en voetgangers leverde op dat driekwart van de geïnterviewde weggebruikers vond dat van een veiliger situatie gesproken kon worden. Wel was het opvallend dat slechts een kwart van de ondervraagde fietsers en voetgangers de (gesloten) zijafscherming op de oplegger had opgemerkt. Voor diverse bedrijven van Van Gend & Loos was het onderzoek aanleiding om voor het eerst de brandstofgegevens te registreren. Voor het onderzoek betekende dit dat niet alle gegevens bruikbaar waren. Voor toekomstig onderzoek is de les om pas registratiegegevens voor onderzoeksdoeleinden te gebruiken als de inloopproblemen achter de rug zijn
Side protection for trucks This report describes a demonstration project concerning side protection for trucks. The aim of the project was to gain practical experience in the purchase, fitting and maintenance of side protection, in driving trucks with side protection, in the fuel consumption of such trucks, and in any damage or accidents involving the vehicles in question. The project also included a practical test to determine the ‘subjective feeling of safety' of cyclists and pedestrians in relation to trucks with side protection. For the project, 42 closed trucks and 27 articulated trucks belonging to the transport company Van Gend & Loos were employed. In this group, 28 trucks and 14 articulated trucks were fitted with side protection; the other vehicles constituted the control group. The main point of the study was to determine the fuel savings achieved when side protection was fitted. Over a period of six months, the transport company therefore recorded the fuel consumption of vehicles fitted with side protection and of vehicles that were part of a control group. At the same time the road transport department of the Netherlands Organisation for Applied Scientific Research (TNO) carried out separate measurements under controlled conditions using an articulated truck and a closed truck. The results of the study can be used to encourage companies to voluntarily purchase closed side protection. With effect from 1 January 1995 only open side protection is compulsory for new trucks. Owing to the design and the larger surface area that is protected, it is accepted that closed side protection is more effective in terms of road safety. What is involved here is the reduction of the number of victims that end up under the wheels of trucks every year. In 1995 over 30 moped riders, cyclists and pedestrians were killed and 80 seriously injured. The main costs for companies are the purchase costs of side protection. The immediate perceptible benefits are seen in the fuel savings made. The study showed that in the case of closed trucks a saving of 4-5% can be achieved. A rough calculation indicates that if we work on the basis of the cheapest supplier based on tenders in 1994, the investment costs are recovered in about seven years. In the case of articulated trucks, a not insignificant saving of 1-2% was determined, with a payback period of just over ten years. Further arguments, such as safety image, aesthetic considerations and the possibility of advertising, may prompt companies to make the decision to purchase closed side protection. The drivers of the closed trucks, in particular, were on the whole satisfied with the closed side protection. Ninety per cent thought that fitting side protection improved the safety of vulnerable road users. The increase in susceptibility to crosswinds was mentioned by just one driver while most of the drivers noted the reduction in spray in rainy conditions or on a wet road surface. Companies responsible for maintaining the trucks indicated that if the trucks are fitted with folding side protection, this does not increase the cost of repairs or maintenance work. The practical test to determine the subjective feeling of safety of cyclists and pedestrians revealed that three quarters of the road users interviewed thought that safety was improved. It is worth mentioning, however, that only a quarter of the cyclists and pedestrians interviewed had noticed the side protection (closed or otherwise) on the articulated trucks. For several Van Gend & Loos companies, the study offered the opportunity to record fuel data for the first time, which meant that not all the data could be used. The lesson to be learnt for future studies is that recorded data should only be used for the purposes of a study once the initial problems have been overcome
