Onveiligheid van bestel- en vrachtauto's binnen de bebouwde kom

Analyse van het effect op de verkeersveiligheid van vervanging van vrachtauto's door bestelauto's bij ritten binnen de bebouwde kom.
Auteur(s)
Kampen, Ir. L.T.B. van; Vis, A.A
Jaar
Hoofddoel van deze studie is het schatten van het effect op de verkeersveiligheid van vervanging van vrachtauto's door bestelauto's bij ritten binnen de bebouwde kom. Nevendoel is het (in eerste instantie kwalitatief) beoordelen van het verkeersgedrag van bestelauto-bestuurders. Geconstateerd is dat adequate expositiegegevens, met name voor ritten binnen de bebouwde kom, node ontbreken. Daardoor moest de berekening van het verkeersveiligheidseffect worden uitgevoerd op basis van enkele aannamen. Ten aanzien van het hoofddoel is op basis deze aannamen vastgesteld dat vervanging van vrachtauto's door bestelauto's een negatief effect heeft op de verkeersveiligheid. De grootte van het effect neemt evenredig toe met de mate van vervanging van vrachtauto's door bestelauto's. Zo neemt het totaal aantal slachtoffers met ongeveer 10% toe bij vervanging van 10% van de vrachtauto's. Bij vervanging van vrachtauto's door bestelauto's neemt alleen het aantal doden (licht) af, maar voor alle overige afzonderlijke ernstcategorieën geldt een forse toename. Naar het verkeersgedrag van bestelauto-chauffeurs is een kwalitatieve analyse verricht. Het gedrag van deze bestuurders is daarbij vergeleken met zowel het gedrag van vrachtauto-chauffeurs als dat van personenauto-chauffeurs. Omdat bestelauto's een zeer gedifferentieerde groep voertuigen vormen, is een categorisering gemaakt. Drie voertuigtypen zijn onderscheiden: (1) van personenauto's afgeleide voertuigen (stationcars en dergelijke), (2) lichte uitvoeringen van vrachtauto's, en (3) de van oudsher bekende transportbusjes. Met name voor bestuurders van de twee laatstgenoemde groepen is eerder sprake van overeenkomst met het gedrag van vrachtauto-bestuurders dan met dat van personenauto-bestuurders. Het gedrag van bestelauto-bestuurders is op een aantal relevante aspecten, die betrekking hebben op de rijtaak, nader uitgewerkt. De indruk op basis van de kwalitatieve vergelijking met het gedrag van vrachtauto- en personenautobestuurders is dat bestuurders van bestelauto's slechts in weinig opzichten positief scoren op de verkeersveiligheid. Daarbij valt met name op dat de rijopleiding en exameneisen voor het mogen besturen van een bestelauto niet op de feitelijke rijtaak zijn afgestemd, gezien het feit dat volstaan kan worden met een ‘personenauto-rijbewijs'. De algehele conclusie is dat een verschuiving van het transport binnen de bebouwde kom van vrachtauto's naar bestelauto's zowel gezien vanuit het ongevallenbeeld alsook (zij het voorzichtig) vanuit gedragsperspectief, negatief moet worden beoordeeld. Aanbevolen wordt (voor het nauwkeuriger aanduiden van het slachtofferrisico) node gemiste expositiegegevens te doen verzamelen, uitgesplitst naar bebouwing en bestelauto-voertuigsoort. Voorts wordt aanbevolen de toename van het gebruik van autogordels in bestelauto's te bevorderen
The lack of safety exhibited by delivery vans and lorries inside built-up areas The main goal of this study was to estimate the effect on road safety if lorries would be replaced by delivery vans for trips made within built-up areas. A secondary goal was to make an assessment of the traffic behaviour (initially a qualitative assessment) exhibited by the drivers of delivery vans. It had been noted that adequate exposure data, especially for trips within built-up areas, was missing. Forthis reason, carrying out the calculations of the effects on road safety had to be based on certain assumptions. In regard to the main goal of the study, these assumptions were used to establish the idea that replacing lorries by delivery vans would have a negative effect on road safety. The extent of this effect would increase in proportion to the degree with which the lorries would be replaced by delivery vans. This would mean, for example, that the total number of victims would increase by about 10% if 10% of the lorries would be replaced by delivery vans. Although the replacement of lorries by delivery vans would mean a decrease only in the number of fatalities (and this decrease would be slight), there would be a sharp increase in all other separate categories for the severity of injuries. A qualitative analysis was made of the traffic behaviour of delivery van drivers. The behaviour of these drivers was compared with both the behaviour of lorry drivers and that of passenger car drivers. Because delivery vans as a group are composed of a wide variety of vehicles, these vehicles were grouped into: (1)vehicles derived from passenger cars (station wagons, etc.), (2) vehicles which are lightweight designs of lorries, and (3) minivans. The behaviour of drivers in these last two categories of vehicles is much more similar to that of lorry drivers than to that of passenger car drivers. The behaviour of the delivery van drivers was worked out in more detail according to a number of relevant aspects related to the act of driving. Whenmaking a qualitative comparison of the behaviour of lorry and passenger car drivers, the resulting impression was that only in terms of a few aspects do drivers of delivery vans have good road safety scores. Inmaking these comparisons, it was very obvious that the driver training and examination requirements for being permitted to drive a delivery van are not really geared to the actual act of driving these vehicles, since possessing a passenger car driving license also suffices for being permitted to drive a delivery van. The general conclusion was that a shift from using lorries to using delivery vans for transport inside built-up areas should be assessed negatively in consideration of both accidents and (be it a cautious conclusion) behaviour. For a more accurate indication of risks in terms of victims, a recommendation was made to collect the missing exposure data, this data being classified according to rural/urban areas and type of delivery van vehicle. Encouraging the use of safety belts in delivery vans was also recommended
Rapportnummer
R-97-53
Pagina's
44 + 18
Gepubliceerd door
SWOV, Leidschendam

SWOV-publicatie

Dit is een publicatie van SWOV, of waar SWOV een bijdrage aan heeft geleverd.