Ongevallen met langzaam verkeer en zwaar verkeer op wegen met een snelheidslimiet van 50 of 80 km/uur

Aanzet tot aanvullende veiligheidscriteria voor een Kwaliteitsnet Goederenvervoer
Auteur(s)
Dijkstra, A.
Jaar
De verschillende overheden streven naar kwaliteitsnetten voor goederenvervoer, een verzamelnaam voor routes waarlangs zwaar verkeer bij voorkeur zou moeten rijden. Er zijn diverse criteria opgesteld waar de kwaliteitsnetten aan moeten voldoen. Deze criteria betreffen de (fysieke) bereikbaarheid, het milieu en de verkeersveiligheid. De verkeersveiligheidscriteria blijven echter in aantal en uitwerking achter bij de andere criteria. Dit rapport draagt bij aan een verdere uitbreiding van de veiligheidscriteria. Het is opgesteld op verzoek van het Directoraat-Generaal Mobiliteit van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Voor de verkeersveiligheid is het van belang te weten of er criteria zijn die samenhangen met de opbouw van de route. Het is bijvoorbeeld bekend dat links afslaan op een kruispunt in het algemeen relatief onveilig is. Als zwaar verkeer naar verhouding vaker bij dit manoeuvretype betrokken zou zijn, is een route te prefereren die deze manoeuvre zo veel mogelijk vermijdt. Dit rapport geeft een overzicht van de betrokkenheid van zwaar verkeer bij ongevallen met langzaam verkeer. De meeste (ernstige) ongevallen tussen zwaar verkeer en langzaam verkeer vinden plaats op wegen met een limiet van 50 of 80 km/uur. Daarom heeft dit rapport zich geconcentreerd op die wegen. De ongevallencijfers laten het volgende zien: - Dodelijke ongevallen tussen langzaam verkeer en zwaar verkeer komen naar verhouding minder vaak voor bij de snelheidslimiet 50 km/uur dan dodelijke ongevallen tussen langzaam verkeer en personen-/bestelauto’s (37 tegen 58% van alle dodelijke ongevallen met die botspartners in Nederland). Op wegen met limiet 80 km/uur is de betrokkenheid van zwaar verkeer en personen-/bestelauto’s gelijk. - Ongevallen tussen langzaam en zwaar verkeer zijn naar verhouding ernstiger. Zowel bij een limiet van 50 als 80 km/uur komen dodelijke ongevallen met zwaar verkeer naar verhouding meer voor dan ongevallen met ziekenhuisgewonden. Op kruispunten is dit verschil in ernst sterker dan op wegvakken. - Bij botsingen met zwaar verkeer treden ernstige ongevallen van het type 'rechterflank met afslaan naar rechts' naar verhouding veel op. Dit probleem is al langer bekend, en blijkt hier zowel op 50- als 80km/uur-wegen te spelen. - Ongevalsmanoeuvres met ‘schampen’ (langsconflicten) en ‘voetganger op het trottoir of in de berm’ vormen een probleem op wegvakken van wegen met een limiet van 50 km/uur. - Op wegen met een limiet van 80 km/uur zijn flankbotsingen op kruispunten een veel voorkomende ongevalsmanoeuvre. Voor elke ongevalsmanoeuvre of conflictsituatie bestaan er passende maatregelen of voorzieningen. Bijvoorbeeld om langsconflicten (schampen) te vermijden zijn maatregelen gewenst die een scheiding aanbrengen, zoals een fietspad of een vorm van rijrichtingscheiding. En om dwarsconflicten (flankbotsingen) te beheersen is een snelheidsremmende maatregel passend. Dit rapport geeft twee lijsten met maatregelen op wegen met een limiet van 50 of 80 km/uur: 1. maatregelen en voorzieningen die de veiligheid bevorderen op wegvakken en kruispunten; 2. voorzieningen die aanwezig moeten zijn langs routes waar zwaar verkeer passeert.
Crashes involving slow vehicles and heavy vehicles on roads with a speed limit of 50 or 80 km/h Governments at different levels all aim at quality networks for freight transport, which is a collective term for routes that should preferably be used by heavy traffic. Several criteria have been drawn up for these quality networks. These criteria are concerned with the (physical) accessibility, the environment, and road safety. However, in comparison with the other criteria, the road safety criteria are lagging behind in number and detail. The present report, which has been drawn up on the request of the Ministry of Transport's Directorate General Mobility, makes a contribution to a further elaboration of the safety criteria. For road safety it is important to know if there are criteria that are related with how a route has been designed. For example, it is known that turning left at an intersection generally is relatively unsafe. If it is the case that heavy vehicles are involved in this type of manoeuvre relatively frequently, a route avoiding this type of manoeuvre would be preferable. The present report focuses on the involvement of heavy vehicles in crashes with slow vehicles in particular. Most of the (serious) crashes between heavy vehicles and slow vehicles occur on roads with a 50 of 80 km/h speed limit. Therefore, the present report has concentrated on these roads. The crash figures show the following: - On roads with a speeds limit of 50 km/h, fatal crashes between slow vehicles and heavy vehicles occur relatively less frequently than fatal crashes between slow vehicles and passenger cars/vans (37% as opposed to 58% of all fatal crashes involving those crash opponents in the Netherlands). On roads with an 80 km/h limit heavy vehicles and passenger cars/vans are involved to an equal extent. - Crashes between slow and heavy vehicles are relatively more severe. Both at a 50 and at an 80 km/h speed limit there are proportionally more fatal crashes than injury crashes involving heavy vehicles. This difference is greater for intersections than for road sections. - There are relatively many serious crashes of the type 'right side impact while turning right' involving heavy vehicles. This is a known problem which occurs on both 50 as well as 80km/h roads. - Crash manoeuvres involving ‘sideswipes’ (longitudinal conflicts) and ‘pedestrian on the pavement or on the road shoulder' are a problem at road sections of roads with a 50 km/h limit. - On roads with an 80 km/h limit, side impacts at intersections are a frequent crash manoeuvre. There are suitable measures or provisions for each crash manoeuvre or conflict situation. The prevention of, for example, longitudinal conflicts (sideswipes) requires measures that make a separation, like a bicycle path or some kind of driving direction separator. To control side impacts speed reduction measures are appropriate. The present report offers two lists of measures that apply to roads with a 50 or 80 km/h limit: 1. measures and provisions that improve safety on road sections and intersections; 2. provisions that must be present along the routes used by heavy traffic.
Rapportnummer
D-2009-3
Pagina's
26
Gepubliceerd door
SWOV, Leidschendam

SWOV-publicatie

Dit is een publicatie van SWOV, of waar SWOV een bijdrage aan heeft geleverd.