QALY’s ('Quality Adjusted Life Years’) en DALY’s ('Disability Adjusted Life Years') zijn meeteenheden waarin de gevolgen van (verkeers)letsel kunnen worden uitgedrukt. In verkeersveiligheidsonderzoek en -beleid worden deze maatstaven nog nauwelijks toegepast, maar in andere sectoren zijn QALY’s en DALY’s veel gebruikelijker. In dit onderzoek is, op basis van literatuuronderzoek en enkele interviews met beleidsmakers en onderzoekers, de 'state of the art' van beide concepten beschreven en is hun bruikbaarheid en meerwaarde voor verkeersveiligheidsonderzoek en -beleid onderzocht. QALY’s en DALY’s zijn meeteenheden waarin (effecten op) sterfte en kwaliteit van leven worden gecombineerd en in dezelfde eenheid uitgedrukt. De basiseenheid is tijd (levensjaren). Voor dodelijk letsel wordt het aantal gewonnen (gezonde) levensjaren berekend. Voor niet-dodelijk letsel wordt een QALY berekend door een levensjaar te wegen met de kwaliteit van dat levensjaar, uitgedrukt in een getal tussen 0 (dood) en 1 (volledig gezond). Door een levensjaar te vermenigvuldigen met dit getal wordt een 'voor kwaliteit gecorrigeerd levensjaar', ofwel QALY, berekend. Een DALY is conceptueel vrijwel gelijk aan een QALY en kan worden gezien als een omgekeerde QALY: DALY’s geven een verlies van levensduur en/of kwaliteit van leven weer en QALY’s juist een winst. QALY's worden vooral toegepast in zogeheten kosten-utiliteitsanalyses (KUA's). Effecten van een (verkeersveiligheids)maatregel op sterfte en kwaliteit van leven worden daarin uitgedrukt in gewonnen QALY’s en afgezet tegen de kosten. Een KUA kan meerwaarde bieden ten opzichte van de 'gewone' kosten-effectiviteitsanalyse (KEA), omdat in een KUA effecten op letselernst en/of -duur worden meegenomen. In een KEA, waarin effecten worden uitgedrukt in aantal bespaarde slachtoffers, is dat niet of slechts zeer beperkt mogelijk. Een KUA is ook geschikter voor het vergelijken van maatregelen die (vooral) doden besparen met maatregelen die (vooral) gewonden besparen, aangezien besparing van dodelijk en niet-dodelijk letsel in dezelfde eenheid wordt uitgedrukt. Toepassing van QALY’s in een KUA kan een interessant alternatief zijn voor kosten-batenanalyse (KBA) indien het wenselijk is om verkeersveiligheidseffecten niet (alleen) in geld uit te drukken, zoals in een KBA wordt gedaan. DALY's kunnen worden toegepast om de 'ziektelast' ten gevolge van verkeersongevallen te berekenen: het verlies aan kwaliteit van leven en aan verloren levensjaren. Dit kan worden gebruikt als aanvullende (beleids)indicator voor de 'omvang' van verkeersonveiligheid als maatschappelijk probleem. De meerwaarde ten opzichte van de gebruikelijke indicatoren (aantallen slachtoffers en maatschappelijke kosten) is dat DALY’s inzicht geven in verlies aan kwaliteit van leven en factoren die daarop van invloed zijn, in het bijzonder ernst en duur van letsel. DALY’s maken het daarnaast mogelijk om op een meer verfijnde wijze vergelijkingen te maken met andere sectoren, bijvoorbeeld met de ziektelast van milieufactoren en andere vormen van veiligheid. Ook kunnen DALY’s worden gebruikt om de (immateriële) kosten van verkeersletsel te bepalen. Aan QALY's en DALY's zijn ethische kwesties verbonden. Bij verkeersveiligheid gaat het met name om leeftijd (jongeren hebben meer QALY's/ DALY's te winnen of verliezen) en om de vraag of letsel van verschillende ernst, in het bijzonder dodelijk en niet-dodelijk letsel, in één eenheid mag worden uitgedrukt en tegen elkaar mag worden afgewogen. Het rapport geeft enkele mogelijkheden aan om dit een plaats geven in de berekeningen en/of besluitvorming. QALY’s en DALY’s zijn ontwikkeld voor toepassingen in de gezondheidszorg, maar vanuit methodisch oogpunt kan worden geconcludeerd dat QALY’s/DALY’s zich ook goed lenen voor toepassing op het gebied van verkeersveiligheid. Een belangrijk onderdeel van de methode is het meten en waarderen van gezondheid. Hiervoor zijn verschillende instrumenten beschikbaar, die meestal bestaan uit een vragenlijst over gezondheid en waardering daarvan. Uit studies waarin deze instrumenten worden vergeleken wordt geconcludeerd dat de EuroQol het meest geschikt is voor toepassing op verkeersletsel. Aanbevolen wordt om vervolgonderzoek te richten op het berekenen van het totaal aantal DALY’s van verkeersongevallen in één of meerdere jaren en verdeling daarvan over verschillende groepen, bijvoorbeeld letselcategorieën. Daarbij dient nader gekeken te worden naar de bruikbaarheid van de beschikbare gegevens. Gegevens zijn nodig over aard, ernst en duur van letsel - gegevens die nu nog niet systematisch worden geregistreerd. De LIS-vervolgenquête van Consument en Veiligheid, waarin vragen volgens de EuroQol-methodiek zijn opgenomen, biedt echter goede aanknopingspunten. Vervolgonderzoek kan zich tevens richten op het ontwikkelen van een methode om DALY's te berekenen voor jaren waarvoor geen EuroQol-gegevens beschikbaar zijn, maar wel andere medische gegevens over verkeersslachtoffers.
Usefulness of QALYs and DALYs for road safety QALY (Quality Adjusted Life Years) and DALY (Disability Adjusted Life Years) are units of measure that can be used to express the consequences of (traffic) injury. As yet, these measures are rarely used in road safety research and policy, but in other fields QALY and DALY are much more common. This study, which consists of a literature study and some interviews with policymakers and researchers, discusses the 'state of the art' of both concepts and investigates their usefulness and added value for road safety research and policy. QALY and DALY are units of measure in which (effects on) mortality and quality of life are combined and expressed in the same unit. The basic measure is time (life-years). For the prevention of fatal injury the number of gained (healthy) life-years is calculated. For the prevention of non-fatal injury a QALY is calculated by weighting a life-year by the quality of that life-year, which is expressed in a value between 0 (death) and 1 (perfect health). By multiplying a life-year with this value a 'quality adjusted life-year', a QALY, is calculated. As a concept, a DALY is almost identical to a QALY and can be seen as a reversed QALY: a DALY indicates the loss of life-years and/or quality of life, and a QALY indicates the gain of life-years and/or quality of life. QALYs are especially used in so-called cost-utility analyses (CUAs). In a CUA, the effects on mortality or on quality of life of a (road safety) measure are expressed in QALYs gained and balanced against the costs. In comparison with the 'common' cost-effectiveness analysis (CEA), a CUA can have an added value because the effects on injury severity and duration of the injury are taken into account. In a CEA, which expresses effects in the number of casualties saved, this not possible at all, or only to a very limited extent. A CUA is also better suitable for a comparison of measures that (mainly) limit the number of fatalities and measures that (mainly) limit the number of in-patients, as the saving of fatal and non-fatal injury are expressed in the same measure. Using QALYs in a CUA could be an interesting alternative for the cost-benefit analysis (CBA) when it is desirable to express the road safety effects not (just) in money, as is the case in a CBA. DALYs can be used to calculate the 'burden of disease' as a result of road crashes: the loss of quality of life and of life-years. This can be used as an additional (policy) indicator for the 'size' of the road unsafety as a social problem. The added value compared to that of the usual indicators (numbers of casualties and social costs) is that DALYs give a clear understanding of the loss of quality of life and the factors that have an influence, severity and duration of the injury in particular. Furthermore, DALYs make possible more detailed comparison with other fields, for example with the injury loss due to environmental factors and other types of safety. DALYs can also be used to determine the (property) damages of traffic injury. QALYs and DALYs involve ethical issues. Age is an important issue in road safety (young road users can lose or gain more QALYs/DALYs), as is the question whether one measure can be used for different injury severities, more specifically fatal and non-fatal injury, and whether they can be weighed against each other. The report indicates some possibilities to incorporate this in the calculations and/or decision making. QALYs and DALYs have been developed for use in healthcare, but from a methodical perspective the conclusion can be drawn that QALYs and DALYs are also well suited for use in the field of road safety. Measuring and valuing health is an important part of the method. For this purpose several instruments are available that usually consist of a questionnaire about health and its valuation. Studies comparing these instruments lead to the conclusion that EuroQol can best be used for traffic injury. It is advisable to aim follow-up research at the calculation of the total number of DALYs in one year or a number of years, and how they are divided over different categories, e.g. injury categories. Then it is also necessary to further investigate the usability of the available data. Data is required on type, severity and duration of the injury — data that is not yet systematically registered. The Consumer Safety Institute's LIS follow-up questionnaire that contains questions formulated using the EuroQol-methodology offers a good point of departure. Follow-up research can also aim at developing a method to calculate DALYs for years for which no EuroQol data, but other medical data about traffic casualties is available.
