Bestelauto's en verkeersveiligheid

Een analyse met een onderverdeling in bestelauto-categorieën
Auteur(s)
Schoon, Ing. C.C. ; Hagesteijn, G.P.J.J
Jaar
De forse toename van het aantal overleden inzittenden van bestelauto's in 1994, in vergelijking met 1993, vormde de aanleiding om een ongevallenanalyse uit te voeren. Geconcludeerd is, mede aan de hand van ongevallencijfers van 1995, dat1994 in dit opzicht vooralsnog als uitzonderlijk beschouwd moet worden. De aandacht voor bestelauto's bood een goede gelegenheid om nader op de velesubgroepen binnen deze voertuigcategorie in te gaan. Tot dusver was dit nog nooit eerder gedaan. Op grond van diverse voertuigeigenschappen zijn de bestelauto's in zes categorieën ingedeeld, te weten: -specifieke bestelbus zoals de Ford Transit; -bestelauto afgeleid van het personenauto-type zoals de stationcars; -bestelauto met een chassis afgeleid van een vrachtauto-type; -jeep, pick-up, terreinauto, enzovoort zonder achterzitplaatsen; -normale personenauto maar met een grijs kenteken; -spacewagon. Het bestelbusje is met een aandeel van 38% het meest vertegenwoordigd in het ongevallenbestand. Personenauto's met een grijs kenteken komen bij 21% van de ongevallen voor en de jeep/pick-up en stationcar met respectievelijk 15 en 13%. De overige categorieën zitten onder de 5%. Uit de procentuele verdeling van de doden naar subcategorieën bestelauto's bleek allereerst dat 1994 zich niet duidelijk onderscheidt van 1993. Aan de hand van de aantallen ernstig gewonde inzittenden van bestelauto's (doden en ziekenhuisgewonden) is bij de personenauto's met grijs kenteken voor drie kenmerken een oververtegenwoordiging vastgesteld: leeftijd (bestuurders van 65 jaar en ouder), alcoholgebruik en tijdstip (weekenddagen en avond/nacht-periode). De bestelbus is oververtegenwoordigd op de 100- en 120 km/uur-wegen. De conditionele kans om als inzittende van de bestelauto ernstig gewond te raken, gedefinieerd als het aantal ernstig gewonden ten opzichte van het totaal aantal slachtoffers, is bij de personenauto met grijs kenteken relatief groot, vanwege de enkelvoudige ongevallen. Deze grotere kans manifesteert zich tevens bij de bestelbus met chassis, als gaat het om aanrijdingen met andere voertuigen. Een lager draagpercentage van de autogordel zou hiervan de oorzaak kunnen zijn. Voor de hele groep bestelauto's bedraagt de kans op ernstig letsel 28%, waarbij de enkelvoudige ongevallen (obstakelongevallen bijvoorbeeld) ernstiger zijn dan de ongevallen waar twee verkeersdeelnemers bij betrokken zijn: respectievelijk 36 en 25%. De mate waarin ernstig letsel voorkomt bij de tegenpartij is bepaald aan de hand van de risicofactor. In dit rapport is dit geformuleerd als de verhouding tussen de ernstig gewonden bij de tegenpartij ten opzichte van de ernstig gewonden onder inzittenden van bestelauto's. Voor de ongevallen waarbij twee verkeersdeelnemers betrokken zijn, komt deze factor voor de bestelauto's als groep uit op een waarde van 4,2. We zien grote verschillen tussen de diverse subcategorieën bestelauto's. Jeeps/pick-ups komen uit op een risicofactor van 7,9; bestelauto's met een chassis op 4,9 en stationcars op 2,8. Behalve massaverschillen zijn vormgevingsverschillen hier debet aan. Aanbevolen wordt meer aandacht te schenken aan het gevaar van (bepaalde categorieën) bestelauto's voor de tegenpartij. Jeeps/pick-ups komen daar in de eerste plaats voor in aanmerking, evenals trouwens de vergelijkbare versies die vallen onder de categorie personenauto's, de zogenaamde terreinauto's
Commercial vans and road safety The marked rise in the number of fatalities with respect to the occupants of commercial vans in 1994 in comparison to 1993 gave rise to the performance ofan accident analysis. Also based on the accident figures for 1995, it was concluded that in this respect, 1994 should be considered as exceptional at present. The increased interest in commercial vans offered a good opportunity to further examine the many subgroups within this vehicle category. This had not been done to date. Based on the various vehicle properties, the vans were divided into six categories, as follows: - specific delivery buses, such as the Ford Transit; - vans derived from the passenger car type, such as station wagons; - vans with a chassis derivative of a lorry type; -jeeps, pick-up trucks, all-terrain cars etc. without rear seats; - standard passenger cars with no rear seats and blinded rear side windows (special commercial category); - space wagon. The first category, the standard delivery bus, is most often represented in the accident database, with a share of 38%. Converted passenger cars are involved in 21% of accidents and the jeep/pick-up truck and station wagon in 15 and 13% of cases, respectively. The remaining categories represent less than 5%. The distribution in the percentages of fatalities according to the van subcategories initially showed that 1994 did not deviate markedly from 1993. Based on the number of severely injured van occupants (fatalities and hospital admissions), it was determined for the converted passenger cars that three characteristics were over-represented: age (drivers of 65 years and over) alcohol consumption and point in time (week-end days and evenings/ nights). The standard delivery bus is over-represented on 100/120 km/h roads. The conditional probability of occupants of commercial vans becoming severely injured, defined as the number of severely injured persons with respect to the total number of accident victims, is relatively high on account of the single-car accidents. As far as accidents involving other vehicles are concerned, a relatively high probability also occurs with respect to the vans with a chassis; this could be related to a lower percentage of seat belt use. For the overall group of vans, the likelihood of sustaining severe injury is 28%, whereby single-car accidents (e.g. collisions with an obstacle) have a more serious outcome than those accidents involving two road users: 36 and 25%, respectively. The extent to which severe injury is sustained by the collision partner is determined on the basis of the risk factor. This is formulated by the report as the relationship between the number of severely injured registered amongst the collision partners and the number of severely injured registered amongst van occupants. For those accidents where two parties are involved, this factor results in a value of 4.2 if the vans are considered overall. We see marked variations between the various subcategories of vans: jeeps/pick-up trucks have a risk factor of 7.9, vans with a chassis 4.9 and station wagons 2.8. Aside from differences in mass, this can also be attributed to differences in design. It is recommended that more attention be devoted to the risk (certain) categories of vans harbour for the collision partner. This is in the first place related to jeeps and pick-up trucks, but also to comparable models that fall under the category of passenger cars, i.e. so-called all-terrain cars
Rapportnummer
R-96-23
Pagina's
32 + 37
Gepubliceerd door
SWOV, Leidschendam

SWOV-publicatie

Dit is een publicatie van SWOV, of waar SWOV een bijdrage aan heeft geleverd.