SWOV
Publicatie

Mobiele computers in personenauto’s en mogelijke effecten op de verkeersveiligheid

Een inventarisatie
Report number: 
R-2002-26
Publication type: 
rapport
Date published: 
2002
Publisher: 
SWOV
, Leidschendam
Auteur(s): 
Braimaister, Dr. ir. L.G.
Thema's:
Technologie & ITS, Mens, gedrag & verkeer, Vervoerswijzen, Verkeersveiligheid in cijfers, Risico's, Infrastructuur, Visie & beleid, Handhaving, Educatie, Internationaal

Abstract (NL): 

De opkomst van telematica-applicaties in de auto is een veelbesproken onderwerp. Deze literatuurstudie inventariseert de ontwikkelingen op het gebied van mobiele computers in personenauto’s: mobiele multimedia-informatie- en -communicatiesystemen. Ook bevat het rapport een verkenning van mogelijke effecten van dergelijke systemen op de verkeersveiligheid. Mobiele (draadloze) communicatie is de verzamelnaam voor informatie-uitwisseling via radiogolven. Men onderscheidt mobiele telefonie, mobiele berichtenservice (semafonie), mobiel internet via GSM-, WAP- of UMTS-telefoon, en het gebruik van een handheld computer, een notebook (draagbare computer) of andere mobiele toestellen. De ontwikkelingen op dit terrein gaan met ongekende snelheid. Volgens marktprognoses zullen miljoenen automobilisten op korte termijn een multimediacomputer in hun auto hebben. Een dergelijke mobiele computer kan functies vervullen op het gebied van informatie, communicatie en entertainment. Voorbeelden hiervan zijn dynamische routenavigatie, contact met alarmdiensten en mobiele office-faciliteiten. Daarnaast kunnen deze systemen met een spraak-interface de bediening van bestaande functies zoals airconditioning en autoradio overnemen. Verwacht wordt dat zulke systemen over vijf jaar standaard ingebouwd zullen zijn bij de helft van de nieuwe auto's. Tot het zover is verschijnen echter veel ‘doe-het-zelf’-systemen en interimvarianten op de markt, gebaseerd op beschikbare mobiele computers, software en GPS-ontvangers. Het is van belang dat de overheid in deze periode voorwaarden schept voor een veilige professionele installatie met zo min mogelijk afzonderlijke informatiedisplays in één auto. Een ander aandachtspunt is de te verwachten groei van entertainment via onder meer het mobiele internet. Het gevaar bestaat dat bij de ontwikkeling van commerciële producten op dit terrein weinig rekening wordt gehouden met de veiligheid. De bediening van verschillende computerfuncties kan leiden tot gevaarlijke afleiding van de rijtaak. De effecten hiervan zijn op dit moment nog niet voldoende gekwantificeerd. Wel is er een indicatie op basis van empirisch onderzoek die aangeeft dat circa 1,3% van alle ongevallen een direct verband kan hebben met afleiding door handmatige bediening van een autoradio, airconditioning of telefoon. Mobiele computers in de auto kunnen met spraakbediening de afleiding van de bestuurder mogelijk verminderen. Daartegenover staat dat intensiever gebruik van deze makkelijke functies ook juist tot nieuwe soorten afleiding zou kunnen leiden. Ook neemt het aantal functies en daarmee het aantal bronnen van mogelijke afleiding aanzienlijk toe. Van sommige hiervan, zoals faciliteiten voor technische controle en onderhoud van de auto, wordt in beginsel een positief veiligheidseffect verwacht. Bij andere functies, zoals entertainment, lijkt vooral het probleem van afleiding te overheersen. Het saldo van de positieve en negatieve effecten is nu echter nog zeer moeilijk in te schatten. In de komende jaren is de controlerende en voorwaardenscheppende functie van de overheid zeer belangrijk, omdat in de nieuwe snelgroeiende markt van mobiele computers er een sterke concurrentie is tussen de grote producenten. De overheid is gebaat bij regelmatige inventarisaties van nieuwe functies en applicaties en in de analyse van de gevolgen voor de verkeersveiligheid. De vraagstukken ‘doe-het-zelf'-systemen en entertainment verdienen de bijzondere aandacht van een nader beleidsondersteunend onderzoek. Als eerste logische stap als vervolg op deze studie zou een empirisch onderzoek naar gebruikspraktijken en effecten op de verkeersveiligheid kunnen plaatsvinden. Ook onafhankelijk laboratoriumonderzoek van nieuwe applicaties en prototypes blijft gewenst. Bij beide soorten onderzoek is een check op de duurzaam-veilig-eisen sterk aan te bevelen.


Bron-URL: https://www.swov.nl/publicatie/mobiele-computers-personenautos-en-mogelijke-effecten-op-de-verkeersveiligheid