De maatschappelijke kosten van verkeersongevallen worden geschat op € 27 miljard in 2020, met een bandbreedte van € 15 tot € 36 miljard [1]. Dit is vergelijkbaar met 3,3% van het bruto binnenlands product (1,9-4,5%). De kosten per verkeersdode bedragen circa € 6,5 miljoen en per ernstig verkeersgewonde € 0,7 miljoen.
Ruim de helft van de totale kosten van verkeersongevallen is toe te rekenen aan ernstig verkeersgewonden, terwijl het aandeel van doden kleiner is (15%). Het aandeel van lichtgewonden (behandeld op spoedeisende-hulpafdeling van een ziekenhuis) en van ongevallen met uitsluitend materiële schade (UMS) is ongeveer even groot als dat van doden: respectievelijk 17% en 13%. Een relatief klein deel van de kosten (3%) is toe te rekenen aan overige gewonden, zie Afbeelding 1.
De kosten bestaan zowel uit ‘harde’ economische kosten – zoals medische kosten en schade aan voertuigen – als uit immateriële kosten. Bij immateriële kosten gaat het om verlies van levensjaren en kwaliteit van leven. Driekwart van de totale kosten zijn immateriële kosten (zie ook de vraag Welke soorten kosten van verkeersongevallen zijn er?).
Afbeelding 1. Aandeel van doden, ernstig/licht-/overige gewonden en ongevallen met uitsluitend materiële schade (UMS) in de totale kosten van verkeersongevallen (2020). Bron: [1].
De cijfers voor 2020 zijn gebaseerd op een recente actualisatie van de maatschappelijke kosten van verkeersongevallen [1] [2]. In deze studie zijn dezelfde berekeningsmethoden gebruikt als in eerdere studies voor 2009 [3] en 2018 [4] en geactualiseerd met nieuwe gegevens en onderzoeksresultaten, waaronder nieuwe waarden voor de immateriële kosten van doden en ernstig gewonden (zie ook de vraag Welke soorten kosten van verkeersongevallen zijn er?). Ook zijn nieuwe gegevens over voertuigschade, verzekeringskosten en filekosten gebruikt. Enkele, vooral kleinere, kostenposten zijn op eenvoudige wijze geactualiseerd, waarbij de kosten uit de vorige studies zijn aangepast aan inflatie en de ontwikkeling van het aantal slachtoffers.
De bandbreedte van de totale kosten (€ 15 tot € 36 miljard) is met name gebaseerd op het 95%-betrouwbaarheidsinterval van de ‘value of a statistical life’ (waarvan de immateriële kosten zijn afgeleid (zie de vraag Welke soorten kosten van verkeersongevallen zijn er?). Daarnaast is onzekerheid over het aantal lichtgewonden en over de omvang van de totale voertuigschade meegenomen in de bandbreedte. Het gaat daarbij om schade die niet door verzekeraars wordt uitgekeerd, bijvoorbeeld schade aan het eigen voertuig van WA-verzekerden, of die niet wordt geclaimd. De ruime bandbreedte van de kosten weerspiegelt echter vooral onzekerheid in de schatting van de immateriële kosten.
In de cijfers zijn alleen kosten verwerkt die het gevolg zijn van verkeersongevallen. De kosten die worden gemaakt om verkeersongevallen te voorkomen, waren in 2007 naar schatting € 2,3 miljard tot € 3,1 miljard [5]. Er zijn geen recentere schattingen van deze kosten.
