In het kader van de meerjaren verkeersveiligheidscampagne ‘Veilig rijden heb je zelf in de hand', wordt periodiek aandacht geschonken aan verschillende aspecten van verkeersveiligheid. Op 3 november 1998 gaf minister Netelenbos van het ministerie van Verkeer en Waterstaat het startsein voor het project ‘Val op, fiets verlicht' dat een onderdeel vormde van deze campagne. Dit project is door een groot aantal organisaties opgezet, onder centrale coördinatie van het Verbond van Verzekeraars en het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Dit rapport doet verslag van een onderzoek ter evaluatie van de effectiviteit van de gevoerde campagneactiviteiten. Om het effect van de campagne te kunnen beoordelen zijn er voor- en nametingen van het gebruik van fietsverlichting gedaan in twee soorten politieregio's: regio's waar wel extra inzet van politie en voorlichting was gepland in het kader van het project ‘Val op, fiets verlicht', en politieregio's waar - behalve de landelijke publiciteitsactiviteiten - geen extra activiteiten waren gepland. Degebieden zijn verspreid over het hele land. Het huidig onderzoek heeft aangetoond dat zich in de periode oktober 1998 - februari 1999 een positieve ontwikkeling in het gebruik van fietsverlichting heeft voorgedaan. Op de locaties in de gebieden waar extra campagneactiviteiten zijn verricht, is het gebruik van fietsverlichting in de avondspits gestegen met gemiddeld acht percentagepunten: van 52% bij de voormeting tot 60% bij de nameting. Een positieve ontwikkeling in het gebruik van fietsverlichting in de avondspits heeft zich ook voorgedaan op locaties in gebieden waar geen speciale handhavings- en voorlichtingactiviteiten waren ingepland. In deze gebieden is het gebruik van fietsverlichting gestegen van 52% tot 57%. Gebleken is dat ook in deze gebieden wel degelijk sprake is geweest van campagne- en handhavingsactiviteiten, maar deze activiteiten waren niet specifiek gepland binnen het kader van de campagne 'Val op, fiets verlicht'. In dit verband is op te merken dat parallel aan de campagne 'Val op, fiets verlicht' ook een aparte VVN-campagne aan fietsverlichting was gewijd in ongeveer dezelfde periode. Het onderscheid tussen zogenaamde actieregio's en controleregio's (geen activiteiten gepland) is dus zeer betrekkelijk. In feite is er in dit onderzoek geen sprake van zuivere controlecondities. Over alle gebieden samengenomen is het gebruik van fietsverlichting in de avondspits gemiddeld 58%, 4 percentagepunten hoger dan in het jaar 1996 toen het landelijk percentage gebruik fietsverlichting in de avondspits 54% was. De sinds eind jaren tachtig ingezette negatieve ontwikkeling in het gebruik van fietsverlichting buiten de bebouwde kom - met de laagste percentages in 1998 - is dankzij de totale campagne-inspanningen omgezet in een aanzienlijke stijging in 1998-1999 met een stijging van gemiddeld 6 percentagepunten over alle gebieden met positieve uitschieters van meer dan 10percentagepunten in specifieke regio's.
Evaluation of the campaign ‘Be seen, light your bike' As part of the long-term campaign ‘Safe driving is in your own hands', several aspects of road safety are periodically paid attention to. On 3rd November 1998, the Dutch Minister of Transport started the project ‘Be seen, light your bike', which is part of this campaign. This project has been organised by a large number of organizations, under central coordination by the Association of Dutch Insurers and the Ministry of Transport. This report covers a study of the effectiveness of the campaign activities carried out. In order to be able to judge the campaign, before-and-after measurements of the use of bicycle lights were made in two types of police regions: 1) where extra police efforts and public information were planned, both as a part of the campaign ‘Be seen, light your bike', and 2) where, apart from the national publicity activities, no extra activities were planned. These regions were spread throughout the whole country. This study has shown that, during the period of October 1998 to February 1999, there was an increase in the use of bicycle lights. At locations within districts where extra campaign activities were carried out, the use of bicycle lights during the evening rush hour increased by an average of eight percentage points; from 52% before to 60% afterwards. An increase of light use during the evening rush hour also occurred at locations in regions where no extra activities were carried out. In these regions the use increased from 52% to 57%. It appeared afterwards that within these areas, there had indeed been some campaign and enforcement activities; they had, however, not been specifically planned as part of the ‘Be seen, light your bike' campaign. It should be mentioned here that parallel with this campaign, the Dutch Traffic Safety Association (VVN) had run a similar, but separate campaign during the same period. The distinction between experimental regions and control regions, was, therefore, only relatively small. In fact, this study did not involve the use of pure control conditions. If all the regions are totalized, the use of bicycle lights during the evening rush hour was 58%; 4 percentage points higher than in 1996, when this was 54%. Since the end of the 1980s, use of bicycle lights outside built-up areas has been decreasing. The lowest percentage was in 1998. The ‘Be seen, light your bike' campaign has reversed this decline into a considerable increase in 1998-1999. There has been an increase of 6 percentage points all over the country, with positive exceptions of more than 10 percentage point increases in certain regions
