Start pilot over effectiviteit van een sociale aanpak bij te hard rijden in de wijk

CROW, SWOV, Veilig Verkeer Nederland (VVN) en vijf gemeenten werken samen in het project ‘sociale aanpak 30 km/h-gebieden’ om via buurtparticipatie het te hard rijden in woonwijken te beïnvloeden. In de week van 12 juni 2017 zijn de eerste metingen van het snelheidsgedrag in vijf geselecteerde buurten in Nederland. Eindresultaten van de effectmetingen worden in het voorjaar 2018 verwacht.

Pilots

In navolging van een vergelijkbaar project in de Provincie Zeeland en een georganiseerd kenniscafé over dit onderwerp is CROW samen met SWOV en VVN gestart met pilots in de gemeenten Nijkerk, Houten, Rotterdam, Leeuwarden en Groningen. Centraal in de aanpak staat dat bewoners zelf  zoveel mogelijk maatregelen verzinnen en uitvoeren, indien nodig met ondersteuning van Veilig Verkeer Nederland en de gemeente, om ervoor te zorgen dat er rustiger gereden wordt in de wijk. In deze pilots wordt naast de gereden snelheid ook de intrinsieke motivatie van de bewoners om zich aan de snelheid te houden gemeten. Juist omdat bewoners graag willen dat er rustiger wordt gereden, zou de motivatie daarvoor ook bij die bewoners zelf vandaan kunnen komen. Het streven is dat zij intrinsiek gemotiveerd zijn of raken om rustig te rijden.

De partijen in dit project onderzoeken in welke situaties de sociale aanpak effectief is. De doelen zijn:

  • aantonen welke effecten met de participatie-aanpak kunnen worden bereikt, zowel in objectief gemeten snelheden als in beleving en waardering van de woonomgeving;
  • vergaren van zo veel mogelijk gegevens om te exploreren in welke situaties de sociale aanpak beter of slechter werkt; denk hierbij aan factoren als de fysieke inrichting, de sociale cohesie in een buurt en de (stedelijke of landelijke) omgeving;
  • in beeld krijgen of de intrinsieke motivatie daadwerkelijk toeneemt, hoe lang deze beklijft en hoe deze samenhangt met het werkelijke gedrag.

SWOV zorgt ervoor dat de objectieve en subjectieve metingen goed zijn opgezet en analyseert deze. VVN is partner bij de buurtbijeenkomsten en levert materialen voor acties. Voor de begeleiding van de sessies met bewoners en andere betrokkenen zetten gemeenten externe gespreksleiders in.

Eindresultaat van dit project zijn de antwoorden op bovenstaande vragen. Daarnaast komt materiaal beschikbaar dat gemeenten kunnen gebruiken, zoals de vragenlijst voor het meten van de subjectieve veiligheidsbeleving. VVN stelt nieuwe kennis en materialen ook beschikbaar via het participatiepunt.

Planning

Vóór de zomer van 2017 vinden de voormetingen plaats en worden de betrokken buurten geïnformeerd. Het gaat steeds om buurten waar de bewoners zelf vinden dat ‘er iets moet gebeuren’ (dit is een randvoorwaarde). Nametingen worden gehouden na de acties en rond april 2018; dit laatste om na te gaan of de acties ook effect hebben op langere termijn. Op het Nationaal Verkeersveiligheidscongres van 26 april 2018 worden de resultaten bekend gemaakt.

Achtergrond

In 2016 kreeg het participatiepunt van VVN 4.466 meldingen van burgers over verkeerszaken. Hiervan ging 43% over te hard rijden in de wijk. Tegelijk blijkt regelmatig uit metingen en controles dat het hoofdzakelijk de wijkbewoners zelf zijn die te hard rijden.

Naar schatting wordt een derde van alle dodelijke verkeersongevallen (mede) veroorzaakt door te hard rijden. Bij een hogere snelheid is de remweg langer, de reactietijd korter en een eventuele botsing harder. Ook kleine overschrijdingen van de snelheidslimiet hebben gevolgen voor de verkeersveiligheid.