Snelheid is een belangrijke risicofactor in het verkeer. Metingen binnen de bebouwde kom op 30- en 50km/uur-wegen laten zien dat het percentage snelheidsovertreders op deze wegen groot is. In Nederland bestaan de traditionele methoden om rijsnelheid in het verkeer te beïnvloeden uit infrastructurele maatregelen, geloofwaardige snelheidslimieten, voorlichting en handhaving. Er wordt zo veel mogelijk naar gestreefd om via een logische en overzichtelijke weginrichting, gecombineerd met veilige en geloofwaardige snelheidslimieten, een veilige rijsnelheid bij automobilisten op te wekken. De weg en de fysieke omgeving van de weg moeten als het ware het veilige en gewenste snelheidsgedrag uitlokken.
Recent is er ook veel belangstelling voor aanvullende beïnvloedingsmethoden die hoge snelheden kunnen helpen verminderen. Vanuit een belangstelling voor maatregelen die rijsnelheid op een positieve manier kunnen beïnvloeden zonder dat de automobilisten zich daarvan bewust zijn (automatische gedragsbeïnvloeding of ‘nudging’), heeft de Metropoolregio Rotterdam Den Haag aan SWOV de volgende vraag voorgelegd:
‘Kiezen automobilisten die zijn blootgesteld aan Dick Bruna-borden een lagere snelheid dan automobilisten die zijn blootgesteld aan neutrale afbeeldingen of geen afbeeldingen?’ Er is specifiek gekozen voor illustraties van Dick Bruna omdat deze onder een groot deel van de bevolking bekend zijn en geassocieerd worden met kinderen.
Dit rapport doet verslag van een vragenlijstonderzoek als eerste stap in de beantwoording van deze vraag. In een experimentele opzet zijn aan respondenten online foto’s getoond van 30- en 50km/uur-wegen en is aan hen gevraagd om de eigen snelheid en de snelheid van anderen te schatten.
Voor dit onderzoek zijn de volgende verwachtingen geformuleerd:
- Wij verwachten dat (a) respondenten op wegen waar een Dick Bruna-bord is geplaatst een lagere eigen voorkeurssnelheid rapporteren dan op dezelfde wegen waar geen bord is geplaatst, en dat (b) respondenten niet verschillen in gerapporteerde voorkeurssnelheid wanneer ze reageren op wegen met een neutraal bord (bijvoorbeeld een frisdrankreclame) en dezelfde wegen zonder bord.
- Wij verwachten dat (a) respondenten op wegen waar een Dick Bruna-bord is geplaatst een lagere snelheid van anderen verwachten dan op dezelfde wegen waar geen bord is geplaatst, en dat (b) respondenten niet verschillen in verwachte snelheid van anderen wanneer ze reageren op wegen met een neutraal bord (bijvoorbeeld een frisdrankreclame) en dezelfde wegen zonder bord.
Aan het onderzoek namen 1021 respondenten deel, met een gemiddelde leeftijd van 45,6 jaar, 50% man, 50% vrouw, en een gemiddeld jaarkilometrage van iets meer dan 16.000 km. Deze representatieve groep Nederlandse automobilisten werd via een daartoe gespecialiseerd panelbureau geselecteerd. De groep werd samengesteld op basis van de bevolkingssamenstelling van Nederland in de leeftijdscategorie 18 t/m 74 jaar. Op deze manier werd ervoor gezorgd dat een representatieve groep (jong/oud, man/vrouw) de foto’s van wegen en verkeersborden beoordeelde. De respondenten die op deze wijze zijn aangetrokken, zijn vervolgens willekeurig (at random) verdeeld over de verschillende condities van het onderzoek.
De resultaten ondersteunen beide verwachtingen. Automobilisten schatten hun eigen voorkeurssnelheid en de snelheid van anderen circa 4 km/uur lager in wanneer ze een Dick Bruna-bord zien dan wanneer ze dezelfde situatie zien zonder Dick Bruna-bord. Dit effect is nagenoeg gelijk voor 30- en 50km/uur-wegen. Een snelheidsverlagend effect van 4 km/uur is in verkeersveiligheidstermen een groot effect te noemen: in het echte verkeer zou een dergelijke verlaging van de gemiddelde snelheid op een weg binnen de bebouwde kom gepaard gaan met een reductie van 20% aan ongevallen (Elvik, 2009).
Ook bleek dat automobilisten die een Dick Bruna-bord langs de weg zien een lagere voorkeurssnelheid van zichzelf en van anderen inschatten dan automobilisten die een neutraal bord langs de weg zien. Het neutrale bord bleek inderdaad vrijwel neutraal wat betreft het effect op rijsnelheid. Er was weliswaar een statistisch significant verschil in de eigen voorkeurssnelheid tussen de situaties met een neutraal bord en zonder bord, maar in absolute termen was dit verschil klein (0,4 km/uur).
De belangrijkste conclusie is dat de resultaten de hypothese bevestigen dat met afbeeldingen langs de weg de rijsnelheid potentieel en in belangrijke mate verlaagd kan worden via nudging of automatische gedragsbeïnvloeding. Er moet wel opgemerkt worden dat het resultaten uit vragenlijstonderzoek betreft: zelfrapportage in een experimentele context. De resultaten kunnen om verschillende redenen niet zonder meer worden vertaald naar de praktijk. We adviseren daarom om dit onderzoek uit te breiden met metingen langs de weg.
Influencing speed behaviour by nudging; Questionnaire study into the effect of Dick Bruna traffic signs on the estimated driving speeds in urban areas
Speed is an important risk factor in traffic. Measurements within urban areas on 30- and 50 km/hour roads show that the percentage of speeders on these roads is considerable. The traditional methods to influence driving speeds in the Netherlands are infrastructural measures, credible speed limits, public information and enforcement. The ultimate goal is to evoke safe driving speeds by realizing a logical and clear road layout in combination with safe and credible speed limits. The road and the physical environment of the road should elicit, as it were, safe and desired speed choice.
Lately, there has also been considerable interest in additional methods that can help reduce high speeds. From an interest in measures that can have a positive influence on driving speed without drivers being aware of it (automatic influence on behaviour or 'nudging'), the metropolitan region Rotterdam the Hague asked SWOV the following question: 'Do drivers who have been exposed to Dick Bruna signs choose a lower speed than drivers who have not been exposed to images or to neutral images?' The Dick Bruna illustrations were chosen because they are well known among a large part of the population and are associated with children.
This report presents a questionnaire study that was carried out as a first step in answering this question. In an experimental setup respondents were shown online photographs of 30- and 50km/h roads and were asked to estimate their own speed and the speed of others.
For this study the following expectations were formulated:
- We expect that (a) respondents report a lower preferred speed on roads where a Dick Bruna sign is placed than on the same roads without a sign, and that (b) respondents do not differ in preferred speed on roads with a neutral sign (for example advertising a soft drink) and the same roads without a sign.
- We expect that (a) respondents expect others to drive at a lower speed on roads where a Dick Bruna sign is placed than on the same roads without a sign, and that (b) respondents do not expect others to drive at different speeds on roads with a neutral sign (for example advertising a soft drink) and the same roads without a sign.
The number of respondents in the study was 1,021, their average age was 45.6 years, 50% were male and 50% were female, and their average annual mileage was just over 16,000 km. This representative group of Dutch drivers was selected by a specialized panel agency. The group was composed according to the composition of the population in the Netherlands in the age category 18 to 74 years-old. In this way we ensured that a representative group (young/old, male/female) assessed the photographs of roads and road signs. The respondents who were selected in this way were then randomly distributed over the different conditions of the study.
The results support both expectations. Drivers estimate their own preferred speed and the speed of others to be about 4 km/hour lower when they see a Dick Bruna sign than in the same situation without a Dick Bruna sign. This effect is virtually the same for 30 and 50 km/h-roads. In road safety terms a speed reduction of 4 km/hour has a large effect: in real traffic such a reduction of the average speed on a road in an urban area would result in a 20% reduction of in crashes (Elvik, 2009).
Drivers who see a Dick Bruna sign at the side of the road were also found to give a lower estimate of the preferred speed of themselves and of others than drivers who see a neutral sign at the roadside. The neutral sign did indeed appear to be virtually neutral in terms of the effect on driving speed. There was, however, a statistically significant difference between the own preferred speeds in the situations with a neutral sign and without a sign, but in absolute terms, this difference was small (0.4 km/hour).
The main conclusion is that the results confirm the hypothesis that images at the roadside can be used to achieve a potential and substantial reduction of the driving speed by nudging or automatic influence on behaviour. It must, however, be noted that the results were obtained by a questionnaire study: self-report in an experimental context. For various reasons the results cannot be translated into practice directly. We therefore recommend to expand this study with roadside measurements.
Dick Bruna is a Dutch author, illustrator and graphic designer known for the children's books he authored and illustrated. His most famous creation is Miffy.
